Không Ghi Loại Hình Đào Tạo và Xếp Loại Trên Bằng Đại Học: Ý Tưởng Tiến Bộ Hướng Tới Giáo Dục Mở

Việc không ghi loại hình đào tạo và xếp loại (Xuất sắc, Giỏi, Khá, Trung bình) trên bằng Đại học đã trở thành một đề tài tranh luận sôi nổi trong dư luận xã hội. Đây là một điểm mới trong thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), nhằm hướng tới việc xây dựng mô hình giáo dục mở, khuyến khích học tập suốt đời và thay đổi tư duy “chạy theo bằng cấp”.

Giáo Dục Mở: Xu Hướng Học Tập của Thế Kỷ 21

Giáo sư Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch Hội khuyến học Việt Nam, cho rằng việc không phân biệt giữa các loại hình đào tạo (chính quy, tại chức, liên thông, từ xa) là bước tiến quan trọng để khích lệ mọi người học, bất kể họ thuộc nhóm đối tượng nào.

Ông nhận định:

• Việc không ghi loại hình đào tạo giúp loại bỏ quan niệm sai lệch về giá trị của các hình thức học tập không chính quy.
• Mô hình giáo dục mở sẽ hướng tới việc “học vì công việc”, “học để biết”, thay vì “học để lấy bằng”.
• Nguyên tắc quan trọng: Thực lực và trình độ của người học mới là yếu tố quyết định, thay vì xuất xứ tấm bằng họ nắm giữ.

Phát triển giáo dục mở khuyến khích học tập suốt đời
Bỏ ghi loại hình đào tạo và xếp loại học lực trên bằng Đại học là một bước tiến đổi mới quan trọng. (Ảnh: Công Tiến)

Giáo Dục Mở Giúp Giảm Bớt Tư Duy Chạy Theo Bằng Cấp

Theo thầy Dong, trong thời gian qua, hiện tượng “chạy bằng cấp” rất phổ biến và gây bức xúc trong xã hội. Ví dụ:

• Nhiều cá nhân chỉ học để đạt điều kiện bằng cấp chứ không phải để cải thiện tri thức hay năng lực.
• Sự phát triển không đồng đều giữa giáo dục chính quy và không chính quy cũng gây ra bất bình đẳng, kỳ thị bằng cấp.

Một bước đột phá quan trọng: Nếu thông tư này được thông qua, nó sẽ khuyến khích toàn dân học tập suốt đời, đồng thời xóa bỏ tư duy xem trọng hình thức bằng cấp.

Chính vì vậy, việc bỏ ghi xếp loại trên bằng Đại học sẽ giảm áp lực cho sinh viên và chuyển trọng tâm sang nâng cao chất lượng đào tạo. Để thực hiện được điều này, hệ thống giáo dục cần cải tiến mạnh mẽ, đặc biệt ở các chương trình đào tạo không chính quy.

Giáo Dục Mở và Lối Học Linh Hoạt

Hệ thống giáo dục mở sẽ mang lại nhiều lợi ích:

1. Học Tập Theo Nhu Cầu Thực Tế:

   • Học viên có thể tập trung học những nội dung phù hợp với công việc hoặc kỹ năng cần trang bị.
   • Các khóa học trực tuyến, ngắn hạn sẽ giúp học viên tích lũy tín chỉ linh hoạt.

2. Hạn Chế Tiêu Cực và Tăng Tính Minh Bạch:

   • Thi và chấm kết quả trên môi trường trực tuyến sẽ giúp giảm tiêu cực như mua bằng hay gian lận.

Giáo sư Phạm Tất Dong nhấn mạnh rằng mô hình giáo dục mở không còn gò bó học viên trong khuôn khổ cố định như học chính quy 4-5 năm. Người học sẽ được tự do học theo nhu cầu cá nhân, miễn là có thể tích lũy đủ tín chỉ.

Ví dụ: Một kỹ sư thiết kế máy có thể học những mô-đun riêng lẻ như chế tạo máy A hay vận hành thiết bị B thay vì phải tham gia trọn vẹn một chương trình kéo dài nhiều năm.

Nghề Nghiệp: Bằng Cấp Không Còn Là Yếu Tố Quyết Định

Một sự thay đổi lớn đang diễn ra tại các doanh nghiệp và cơ quan tuyển dụng: thay vì xét tuyển dựa trên bằng cấp, họ ưu tiên đánh giá năng lực thực tế của ứng viên thông qua phỏng vấn, bài kiểm tra hoặc giai đoạn thử việc.

Đối với nhiều ngành nghề, bằng cấp không phản ánh hết được năng lực và phẩm chất. Giáo sư Dong đưa ra ví dụ:

• Một sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc từ trường Đại học vẫn có thể gặp khó khăn khi đối mặt với công nghệ mới tại doanh nghiệp.
• Ngược lại, một người học nghề hoặc tốt nghiệp không chính quy nhưng có kỹ năng và thái độ tốt vẫn được đánh giá cao.

Sinh viên cần tập trung vào năng lực thay vì "chạy theo bằng cấp"
Các cơ quan, doanh nghiệp thay đổi phương thức tuyển dụng, tập trung vào năng lực thay vì bằng cấp. (Ảnh minh họa)

Những thay đổi này không chỉ đòi hỏi người học phải điều chỉnh tư duy mà còn yêu cầu các cơ quan, doanh nghiệp quan tâm hơn đến việc tái đào tạo và hỗ trợ phát triển nhân viên.

Kết Luận: Hướng Tới Giáo Dục Chất Lượng, Học Vì Công Việc

Thông tư bỏ ghi loại hình đào tạo và xếp loại học lực trên bằng Đại học nếu được thông qua sẽ không chỉ thay đổi cách nhìn nhận về bằng cấp mà còn thúc đẩy chất lượng giáo dục trong cả hệ thống.

Để triển khai hiệu quả, cần tập trung vào:

1. Nâng cao chất lượng đào tạo, đặc biệt ở các chương trình không chính quy.
2. Đẩy mạnh truyền thông để người dân hiểu rõ ý nghĩa của cải cách này và giảm định kiến xã hội.
3. Phát triển các chương trình học tập linh hoạt, tùy biến phù hợp với nhu cầu từng cá nhân, ngành nghề.

Giáo dục mở thúc đẩy học tập suốt đời, chất lượng đào tạo cần được chú trọng cải thiện.
Giáo dục mở và học tập linh hoạt là tương lai của nền giáo dục Việt Nam (Ảnh: giaoduc.net.vn).

Người học cần chuyển đổi tư duy, thay vì “chạy theo bằng cấp”, hãy tập trung nâng cao năng lực và phẩm chất nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ xã hội và thị trường lao động. Đây cũng là lời giải đáp lâu dài cho xu hướng hội nhập quốc tế và phát triển bền vững của nền giáo dục nước nhà.

Nhận làm bằng tiến sĩ | Cần làm bằng giả tốt nghiệp 12 | Mua bằng cao đẳng | Làm bằng giả ở Biên Hòa | Cần làm bằng Đại học